مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی

همکاری با انجمن روان‌شناسی صنعتی و سازمانی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش و تنظیم مقاله

قالب نمونه

فرم تعهدنامه و تعارض منافع

راهنمای دریافت گزارش همانندجویی

راهنمای دریافت کد (ORCID)

روش پرداخت هزینه

رابطه استقلال در کار و رفتارهای مدنی سازمانی با توجه به نقش میانجی‌گر تعادل کار-خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه آمار، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین نقش میانجی‌گری تعادل کار-خانواده در رابطه بین استقلال در کار و رفتارهای مدنی سازمانی طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش توصیفی و از نوع رابطه‌ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان یک سازمان دولتی در شهر اصفهان بود که در نیمه دوم سال 1392 در این سازمان مشغول به کار بودند. تعداد 150 نفر از اعضای جامعه آماری به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته شامل پرسشنامه تعادل کار خانواده (کارلسون، 2009)، پرسشنامه رفتار مدنی سازمانی (ویلیامز، 1991) و پرسشنامه ویژگی‌های شغلی (سیمز، 1976) است که ویژگی‌های روان‌سنجی آن‌ها مطلوب به دست آمد. پایایی این پرسشنامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با تعادل کار-خانواده 832/0، رفتار مدنی سازمانی معطوف به فرد 612/0 رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان 697/0 و استقلال در کار 606/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های این پژوهش از الگو‌سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده گردید. نتایج نشان داد که  تعادل کار-خانواده میانجی کامل رابطه بین استقلال در کار با رفتار مدنی سازمانی معطوف به فرد می‌باشد. در حالی‌که این متغیر میانجی‌کننده جزیی استقلال و رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان است. در یک نتیجه‌گیری کلی می‌توان بیان نمود که با افزایش استقلال، افراد توانایی بیشتری در برقراری تعادل وظایف شغلی و خانوادگی پیدا کرده و در نتیجه میزان رفتارهای مدنی سازمانی بیشتری می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Job Autonomy and Organizational Citizenship Behaviors, Considering the Mediating Role of Work-Family Balance

نویسندگان [English]

  • Monirsadat Zakerfard 1
  • Abulghasem Nouri 2
  • Hoshang Talebi 3
  • Hossein Samavatyan 4

1 PhD in Psychology, Faculty of Education and Psychology, Isfahan University, Isfahan, Iran

2 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Isfahan University, Isfahan, Iran

3 Associate Professor, Department of Statistics, Isfahan University, Isfahan, Iran

4 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Isfahan University, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The aim of present research was to investigate the mediating role of work-family balance in the relationship between job autonomy and organizational citizenship behaviors. The research methodology was of descriptive and correlational type. The statistical population comprised all employees in a governmental organization in Isfahan. Using stratified random sampling method, 150 employees were selected from the statistical population. The research tools included Work-Family Balance, Organizational Citizenship Behaviors and Job Characteristics Questionnaires. Structural equation modeling (SEM) was used for data analysis. The results showed that work-family balance plays a complete mediating role in the relationship between job autonomy and employee-oriented organizational citizenship behaviors, while this variable partially mediated the relationship between job autonomy and organization-oriented organizational citizenship behaviors. This research suggests that job autonomy leads to work-family balance and in this way resulting in increasing organizational citizenship behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • work-family balance
  • Organizational citizenship behaviors
  • job autonomy
مراجع
فارسی
اسلامی‌وقار، مریم (1388). رابطه خود پنداره فردی و جمعی با تعهد سازمانی و رفتار مدنی سازمانی در کارکنان ستادی شرکت ملّی گاز ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
امیدی ارجنگی، نجمه (1387). بررسی رابطه بین وی‍ژگی‌های شغلی با تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی کارکنان پتروشیمی ‌اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
 
لاتین
Bakker, A. B. (2005). Flow among music teachers and their students: The crossover of peak experiences. Journal of Vocational Behavior, 66, 26-44.
Baral, B., & Bhargava, S. (2010). Work-family enrichment as a mediator between organizational interventions for work-life balance and job outcomes. Journal of Managerial Psychology, 25 (3), 274-300.
Brough, P., & Kalliath, T. (2009). Work–family balance: Theoretical and empirical advancements. Journal of Organizational Behavior, 30, 581-585.
Carlson, D. S., Grzywacz, J., & Zivnuska, S. (2009). Is work–family balance more than conflict and enrichment? Human Relations, 62 (10), 10-14.
Clegg, S. R., & Bailey, J. R. (2008). International encyclopedia of organizational studies. Los Angles: Sage Publications Inc.
Cohen, A., & Vigoda, E. (2000). Do good citizen make good organizational citizens? An empirical examination of the relationship between general citizenship and organizational citizenship behavior in Israel. Administration and Society, 32, 5, 569-625.
Desivilya, H., Sabag, Y., & Ashton, E. (2006). Prosocial tendencies in organizations: the role of attachment styles and organizational justice in shaping or ganizational citizenship behavior. International Journal of Organizational Analysis, 14, 22-42.
Eby, L. T., Casper, W. J., Lockwood, A., Bordeaux, C., & Brindley, A. (2006). Work and family research in IO/OB: content analysis and review of the literature (1980-2002). Journal of Vocational Behavior, 66 (2), 124-97.
Ferguson, M., Carlson, D., Zivnuska, S., & Whitten, D. (2012). Support at work and home: The path to satisfaction through balance. Journal of Vocational Behavior, 80 (2), 299-307.
Friedman, S. D., & Greenhaus, J. H. (2000). Work and family -allies or enemies? Oxford University Press, New York, NY.
Gordon, J. R., Whelan-Berry, K., & Hamilton, E. A. (2007). The relationship among work-family conflict and enhancement, organizational work-family culture, and work outcomes for older working women. Journal of Occupational Health Psychology, 12 (4), 350-64.
Greenhaus, J. H., & Allen, T. D. (2006). Work–family balance: Exploration of a concept. Paper presented at the families and work conference, Provo, UT.
Greenhaus, J. H., Collins, K. M., & Shaw, J. D. (2003). The relation between work–family balance and quality of life. Journal of Vocational Behavior, 63 (3), 510-531.
Grzywacz, J. G., & Carlson, D. S. (2007). Conceptualizing work-family balance: Implications for practice and research. Advances in Developing Human Resources, 9 (4), 455-471.
Grzywacz, J. G., & Marks, N. F. (2000). “Family, work, work-family spillover, and problem drinking during midlife”. Journal of Marriage and Family, 62 (2), 336-48.
Grzywacz, J. G., Frone, M. R., Brewer, C. S., & Kovner, C. T. (2006). Quantifying work- family conflict among registered nurses. Research in Nursing and Health, 29 (5), 414-426.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1976). Motivation through the design of work: test of a theory, Organizational Behavior and Human Performance, 16, 250-79.
Hobfoll, S. E. (2001). The influence of culture, community, and the nested-self in the stress process: Advancing conservation of resources theory. Applied Psychology: An International Review, 50 (3), 337-370.
Iqbal Saif, M., Imran Malik, M., & Zahid Awan, M. (2011). Employee work satisfaction and work- life: balance a Pakistani perspective. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3 (5), 606-616.
Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33, 692-724.
Kainka, T. (2006). LMX-citizenship behavior relationship: Justice as a mediator. Leadership & Organization, 27, 2, 106-117.
Kopelman, R. E., Prottas, D. J., Thompson, C. A., & Jahn, E. W. (2006). A multi-level examination of work-life practices: Is more always better? Journal of Managerial Issues, 18, 232-53.
Lazar, I., Osoian, S., & Ratiu, P. (2010). The role of work-life balance practice in order to improve organizational performance. European Research Studies, 4 (1), 120-132.
Marks, S. R., & MacDermid, S. M. (1996). Multiple roles and the self: A theory of role balance. Journal of Marriage and the Family, 58, 417-32.
Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good solider syndrome. Lexington Books, Lexington, MA.
Organ, D. W., Podsakoff, P. M., & Mackenzie, S. B. (2006). Organizational citizenship behavior, its nature, antecedents and consequences. Sage Publications, Inc.
Podsakoff, P. M., Mckenzie, S. B., Paine, J. B., & Bacharach, D. (2002). Organizational citizenship behavior: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26, 513-563.
Seiger, C., & Wiese, B. (2009). Social support from work and family domains as an antecedent or moderator of work–family conflicts? Journal of Vocational Behavior, 75, 26–37.
Sims, H. R., Szilagyi, A., & Keller, R. (1976). The measurement of job characteristics. Academy of Management Journal, 26 (2), 195-212.
Thompson, C., & Prottas, D. (2005). Relationships among organizational family support, job autonomy, perceived control, and employee well-being. Journal of Occupational Health Psychology, 10 (4), 100-18.
Todd, P., & Binns, J. (2013). Work-life balance: Is it now a problem
for management? Gender, Work and Organization, 20, 219-231.
Van Steenbergen, E. F., Ellemers, N., & Mooijaart, A. (2007). How work and family can facilitate each other: distinct types of work-family facilitation and outcomes for women and men. Journal of Occupational Health Psychology, 12 (3), 279-300.
Voydanoff, P. (2004). The effects of work demands and resources on work-to-family conflict and facilitation. Journal of Marriage and Family, 66, 398-412.
Voydanoff, P. (2005). Toward a conceptualization of perceived work-family fit and balance: A demands and resources approach. Journal of Marriage and Family, 67 (4), 822-36.
Williams, L. J., & Anderson, S. E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behavior. Journal of Management, 17, 601-617.
 
مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
آذر 1393
صفحه 21-38
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 21 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 18 فروردین 1393
  • تاریخ پذیرش: 20 مهر 1393
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار