همکاری با انجمن روان‌شناسی صنعتی و سازمانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، خوراسگان، ایران

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد

3 دانشیار گروه آمار، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی متناسب با فرهنگ ایرانی بر رفتارهای شهروندی سازمانی و رفتارهای ضد خدمت کارکنان به مرحله‌ی اجرا درآمد. در یک طرح پژوهشی شبه آزمایشی تعداد36 نفر از کارکنان شرکت‌های خدمات‌رسان آب و فاضلاب، برق و مخابرات در گستره استان چهارمحال و بختیاری به صورت طبقه‌ای نسبتی تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 18 نفر) گمارده شدند و طی 3 مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 4 ماهه مقیاس رفتارهای شهروندی و رفتارهای ضد خدمت را تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش طی 8 جلسه 120 دقیقه‌ای آموزش شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی متناسب با فرهنگ ایرانی را دریافت کرد. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که ارائه آموزش بر تغییر میانگین نمرات رفتارهای شهروندی سازمانی و رفتارهای ضد خدمت کارکنان تاثیر پایدار داشته است
(01/0p£). نتیجه‌گیری شد که آموزش شناختی مبتنی بر ذهن‌ آگاهی متناسب با فرهنگ ایرانی بر بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی و تعدیل رفتارهای ضد خدمت کارکنان تأثیر پایدار دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Training Adapted for Iranian Culture on Organizational Citizenship and Anti-service Behaviors in Employees

نویسندگان [English]

  • Asghar Aghaei 1
  • Darush Jalali 2
  • Hoshang Talebi 3
  • M.A. Mazaheri 4

1 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Isfahan, Khorasgan, Iran

2 Islamic Azad University, Shahrekord Branch

3 Associate Professor, Department of Statistics, Isfahan University, Isfahan, Iran

4 Associate Professor of Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present study aimed to examine the effectiveness of mindfulness- based cognitive training (MBCT) adapted for Iranian culture on organizational citizenship and anti- service behaviors in employees. In this quasi-experimental research design, 36 employees were selected and randomly assigned into the experimental and control groups (each group n=18). The organizational citizenship and anti-service behaviors of the participants were later assessed during three phases of pre-test, post-test and follow-up of 4 months. The experimental group received 8 sessions of MBCT adapted for Iranian culture as each session took 120 minutes. The results of the MANCOWA revealed that MBCT have constant significant effects on changes of mean scores of organizational citizenship and anti-service behaviors (P£0.01). It is also concluded that MBCT have continued effects on improving organizational citizenship behaviors and modifying anti-service behaviors in employees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness- based cognitive training
  • Iranian culture
  • Organizational citizenship behaviors
  • Anti- service behaviors
فارسی
ارشدی، نسرین، زارع، راضیه، پیریابی، صالحه. (1390). منابع نقش واسطه‌ای ادراک طردشدگی در محیط کار در رابطه بین مبادله رهبر- عضو با رفتارهای انحرافی و بهزیستی روان‌شناختی. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، 1 (3)، 109-92.
جلالی، داریوش. (1392). مقایسه اثربخشی آموزش شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی متناسب با فرهنگ ایرانی و آموزش شناختیـ رفتاری بر استرس شغلی و متغیرهای همبسته با آن در کارکنان شرکتهای خدماترسان. رساله دکتری روان‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان.
جلالی، داریوش‌، آقایی، اصغر‌، طالبی، هوشنگ‌، مظاهری، محمدعلی. (در حال انتشار). الگوی ساختاری نقش میانجی ذهن آگاهی در پیوند بین استرس شغلی و پیامدهای آن. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی.
سعیدی‌نژاد، سعید. (1386). رفتارهای شهروندی و ضد شهروندی سازمانی در جهاد دانشگاهی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
تیزدل، جان دی. (1380). رابطه شناخت و هیجان: ذهن موقعیتی در اختلال‌های خلقی. در دیوید، ام. کلارک و کریستوفر، ج. فربورن (ویراستاران.)، رفتاردرمانی شناختی: دانش و روشهای کاربردی، ترجمه حسین کاویانی (صص. 154-113‌)، تهران: موسسه مطالعات علوم شناختی.
سپهری، سهراب. (1381). هشت کتاب، چاپ هجدهم، تهران: انتشارات طهوری.
شیفر، ریچارد، مندنهال، ویلیام و آت، لایمن. (1389). مقدمهای بر بررسیهای نمونهای، ترجمه ناصر ارقامی، احمد سنجری و ابوالقاسم بزرگ‌نیا. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
گل‌پرور، محسن، رفیع‌زاده، پروین ‌دخت. (1388). الگوی ارتقای رفتار شهروندی سازمانی از طریق نگرش‌های شغلی، رشد حرفه‌ای، حمایت رهبری و توانمندسازی. فصلنامه بصیرت، 44، 47-27.
گل‌پرور، محسن، نادی، محمدعلی. (1388). رابطه‌ی شناخت عدالت و رفتارهای مشتری‌ مداری در پرستاران. فصلنامه مدیریت سلامت، 12 (3)، 70-61.
گل‌پرور، محسن، نیری، شیرین و مهداد، علی. (1389). الگوی پیشگیری از استرس شغلی، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی از طریق مدیریت، رهبری و ارزش‌های اخلاقی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 4 (1)، 25-7.
مولوی، جلال‌الدین. (1377). مثنوی معنوی (7 جلد)، شرح و تفصیل کریم زمانی. تهران: انتشارات اطلاعات.
 
لاتین
Anicha, C. L., Ode, S., Moeller, S. K., & Robinson, M. D. (2012). Toward a cognitive view of trait mindfulness: distinct cognitive skills predict its observing and nonreactivity facets. Journal of Personality, 80 (2), 255-285.
Arch, J. J., & Craske, M. G. (2006). Mechanisms of mindfulness:
emotion regulation following a focused breathing induction. Behaviour Research and Therapy, 44, 1849–1858.
Arch, J. A., & Craske, M. G. (2010). Laboratory stressors in clinically anxious and nonanxious individual: the morderating role of mindfulness. Behaviour Research and Therapy, 48 (6), 495-505.
Bamber, M. R. (2006). CBT for occupational stress in health professionals: introducing a schema– focused approach, New York: Routledge.
Bond, F. W., & Bunce, D. (2000). Mediators of change in emotion- focused and problemfocused worksite stress management interventions. Journal of Occupational Health Psychology, 5, 156–163.
Bowling, N. A., & Gruys, M. L. (2010). Overlooked issues in the conceptualization and measurement of counterproductive work behavior. Humann Resource Management Review, 20 (1), 54-61.
Cohen, A. (2006). The relationship between multiple commitments and organizational citizenship behavior in Arab and Jewish culture. Journal of Vocational Behavior, 69, 105–118.
Dalal, R. S. (2005). A meta-analysis of the relationship between organizational citizenship behavior and counterproductive work behavior. Journal of Applied Psychology, 90, 1241−1255.
De Jonge, J., & Dormann, K. (2003). The DISC model: Demand-induced strain compensation mechanisms in job stress. In M. F. Dollard, A. H. Winefield, & H. R. Winefield (Eds.), Occupational stress in the service professions (Pp.43-74). London: Taylor & Francis.
De Jonge, J., & Peeters, M. C. (2009). Convergence of self-reports and coworker reports of counterproductive work behavior: A cross-sectional multi-source survey among health care workers. International Journal of Nursing Studies, 46, 699–707.
Dewe, P. J., O’Driscoll, M. P., & Cooper, C. L. (2010). Coping with work stress: A review and critique. The Atrium: A John Wiley & Sons, Ltd.
Feldman, G., Dunn, E., Stemke, C., Bell, K., & Greeson, J. (2014). Mindfulness and rumination as predictors of persistence with a distress tolerance task. Personality and Individual Differences, 56, 154-158.
Flaxman, P. E., & Bond, F. W. (2010). A randomised worksite
comparison of ACT and stress inoculation training. Behaviour Research and Therapy, 48, 816-820.
Fox, S., & Spector, P. E. (2006). The many roles of control in a stressor- emotion theory of counterproductive work behavior. In L. Pamela, P. L. Perrewe, & D. C. Ganster (Eds), Research in occupational stress and well being (Pp. 140-171). Oxford: Elsevier.
Fox, S., Spector, P. E., & Miles, D. (2001). Counterproductive work behavior (CWB) in response to job stressors and organizational justice: Some mediator and moderator tests for autonomy and emotions. Journal of Vocational Behavior, 59, 291–309.
Garland, E. L., Gaylord, S. A., & Fredrickson, B. L. (2011). Positive reappraisal mediates the stress-reductive effects of mindfulness: An upward spiral process. Mindfulness, 2, 59–67.
Hall, G. C., Hong, J. J., Zane, N. W., & Meyer, O. L. (2011). Culturally competent treatments for Asian Americans: The relevance of mindfulness and acceptance- based psychotherapies. Clinical Psychology: Science and Practice, 18 (3), 215-231.
Hua Yen, Ch., & Yu Teng, H. (2012). The effect of centralization on organizational citizenship behavior and deviant workplace behavior in the hospitality industry. Tourism Management, 36, 401-410.
Jain, A. K., & Cooper, C. L. (2012). Stress and organisational citizenship behaviours in Indian business process outsourcing organizations. IIMB Management Review, 24 (3), 155-163.
Kabat-Zinn, J. (2000). Indras net at work: the mainstreaming of using mindfulness based cognitive behavior therapy for emotional tolerance and mood relief. In S. Watson, & K. Batchelor (Eds), The psychology of awalking: Buddhism, science, and our day– to– day lives (Pp. 225-249). Nork Beach, Me: Weiser.
Kabat-Zinn, J. (2005). Full catastrophe living: Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain and illness. New York: Dell Publishing.
Keogh, M., Bond, F. W., & Flaxman, P. E. (2006). Improving academic performance and mental health through a stress management intervention: Outcomes and mediators of change. Behaviour Research and Therapy, 44, 339–357.
Lazarus, R. S. (1999). Stress and emotion: A new synthesis. New York: Springer.
Ledley, D. R., Marx, B. P. & Heimberg, R. G. (2005). Making cognitive– behaviora therapy: Clinical process for new

practitioners. New York: Guilford.
Leory, H., Anssel, F., Dimitrova, N. G., & Sels, L. (2013). Mindfulness, authentic functioning, and work engagement: A growth modeling approach. Journal of Vocational Behavior, 82 (3), 238-247.
Liu, Y., & Perrewe, P. L. (2005). The role of emotion in employee counterproductive work behavior: Integrating the psychoevolutionary and constructivist perspective. In Ch. J. Hartel, W. J. Zerbe, & N. M. Ashkanasy (Eds), Emotions in organizational behavior. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Lopez- Dominguez, M., Enache, M., Sallan, J. M., & Simo, P. (2013). Transformational leadership as an antecedent of change- oriented organizational citizenship behavior. Journal of Business Research, 66 (10), 2147-2152.
MacLane, Ch. M., & Walmsley, Ph. T. (2010). Reducing counterproductive work behavior through employee selection. Human Resource Management Review 20, 62–72.
Meriac, J. P. (2012). Work ethic and academic performance: Predicting citizenship and counterproductive behavior. Learning and Individual Differences, 22 (4), 549-553.
Ndubisi, N. O. (2012). Mindfulness, reliability, pre- emptive conflict handling, customer orientation and outcomes in Malaysia's healthcare sector. Journal of Business Research, 65, 537-543.
Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Beth Pain, J., & Bachrach. D. G. (2000). Empirical literature and suggestions for future research. Journal Of Management, 26 (3), 513-26.
Rout, U. R., & Rout, J. K. (2002). Stress management for primary health care professionals. New York: Kluwer Academic Publishers.
Santos, M. C., Barros, L., & Carolino, E. (2010). Occupational stress and coping resources in physiotherapists: a survey of physiotherapists in three general hospitals. Physiotherapy, 96, 303-310.
Scherer, K. T., Baysinger, M., Zolynsky, D., & LeBreton, J. M. (2013). Predicting counterproductive work behaviors with sub-clinical psychopathy: Beyond the Five Factor Model of personality. Personality and Individual Differences, 5 (3), 300-305.
Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based cognitive therapy for depression: A new

approach to preventing relapse. New York: Guilford Press.
Shao, R., & Skarlicki, D. P. (2009). The role of mindfulness in predicting individual performance, Canadian Journal of Behavioral Science, 41 (4), 195-201.
Shonin, E., Van Gordon, W., Slade, K., & Griffiths, M. D. (2013). Mindfulness and other Buddhist-derived interventions in correctional settings: A systematic review. Aggression and Violent Behavior, In press.
Spector, P. E., & Fox, S. (2002). An emotion- centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior (CWB) and organizational citizenship behavior (OCB). Human Resource Managemen Review, 12 (2), 269–292.
Spector, P. E., & Fox, S. (2009). Counterproductive work behavior and organisational citizenship behavior: Are they opposite Forms of active behavior? Applied Psychology: An Internatonal review, 59 (1), 21–39.
Spector, P. E., & Fox, S. (2010). Theorizing about the deviant citizen: An attribution explanation of the interplay of organizational citizenship and counterproductive work behavior. Human Resources Management Review, 20, 132-143.
Sun Jung, H., & Hyun Yoon, H. (2012). The effects of emotional intelligence on counterproductive work behaviors and organizational citizen behaviors among food and beverage employees in a deluxe hotel. International Journal of Hospitality Management, 31 (2), 369-378.
Teasdale, J. D. (1993). Emotion and two kinds of waning: Cognitive therapy and applied cognitive scince. Behavior research and therapy, 31, 339-345.
Valentine, S., Godkin, L., & Varca, Ph. L. (2010). Role conflict, mindfulness, and organizational ethics in an education-based healthcare institution. Journal of Business Ethics, 94, 455–469.
Varra, A. A., Drossel, C., Hayes, S. C. (2009). The use of metaphor to
establish acceptance and mindfulness. In F. Didonna (Ed), Clinical handbook of mindfulness (Pp. 111-124). New York: Springer.
Williams, K. (2006). Mindfulness-based stress reduction (MBSR) in a worksite wellness program. In R. R. Baer (Ed.), Mindfulness based treatment approaches: Clinicans guide to evidence base and applications(Pp. 361-376). New York: Academic press.
Zaman, G., Ali, N., & Afridi, F. (2006). Relationship between counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior: Empirical evidence from Pakistani Banks. Abasyn Journal of Social Sciences, 4 (1), 1-8.