همکاری با انجمن روان‌شناسی صنعتی و سازمانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه شادکامی در کار با عملکرد وظیفه‌ای، سلامت روان و قصد ترک شغل با توجه به نقش میانجی استرس شغلی و تسهیل کار- خانواده است. نمونه این پژوهش 231 نفر از کارکنان شرکت فولادین ذوب آمل (فذا) بودند که به روش تصادفی طبقه‏ای انتخاب شدند. پرسشنامه‏های اشتیاق کاری و بهزیستی عاطفی، عملکرد وظیفه‌ای، سلامت روان، قصد ترک شغل، استرس شغلی و تسهیل کار- خانواده جهت جمع‌آوری داده‏ها مورد استفاده قرار گرفتند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگو‌یابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ویراست 19 و AMOS ویراست 19 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهای واسطه‏ای در الگوی پیشنهادی نیز از روش بوت‌‌ استراپ استفاده شد. یافته‏های پژوهش، نشان‌دهنده برازش خوب الگوی پیشنهادی با داده‏ها بودند. برازش بهتر الگو با همبسته کردن خطاهای دو مسیر حاصل شد. اثرهای مثبت غیرمستقیم شادکامی در کار بر عملکرد وظیفه‌ای، سلامت روان و قصد ترک شغل از طریق استرس شغلی و تسهیل کار- خانواده نیز حمایت دریافت نمودند. نتایج یافته‌های پژوهش حاضر بر سودمندی‌های عملی ترویج شادکامی در کار مهر تأیید زدند. با در نظر گرفتن اهمیت شادکامی در کار برای بازده‌های سازمانی و فردی کلیدی از قبیل سلامت روان، قصد ترک شغل و عملکرد وظیفه‌ای، نتایج این پژوهش می‌توانند راهنمایی برای افزایش شادکامی در سازمان باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of Relationship between Happiness at Work and Job Performance, Mental health and Turnover Intention: Considering the Mediating Role of Job Stress and Work-Family Facilitation

نویسندگان [English]

  • Neko Adeli Nasab 1
  • Sayyed Esmail Hashemi 2
  • Abdulzahra Naami 2

1 MA in Industrial and Organizational Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahwaz, Iran

2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the relationship between happiness at work and job performance, mental health and turnover intention considering the mediating role of job stress and work-family facilitation.Two hundred and thirty one employees of Fouladin Zob Amol (F.Z.A) Company were selected by stratified random sampling as participants of this study.In order to collect data, the participants were asked to complete questionnaires such as work engagement, affective well-being, job performance, mental health, turnover intention, job stress and work-family facilitation.Fitness of the proposed model was examined through Structural Equation Modeling (SEM), using SPSS-19 and AMOS-19 software packages. The indirect effects were tested using the bootstrap procedure. Findings indicated that the proposed model fit the data well. Better fit was obtained by correlating two-tailed errors. Findings also showed that all direct and indirect paths were significant.Besides, the results of this study supported the positive indirect effects of happiness at work on job performance, mental health and turnover intention considering the mediating role of job stress and work-family facilitation. Thus, this study underscores the practical benefits of fostering happiness in the workplace.Considering the importance of happiness to key organizational and personal outcomes such as mental health, turnover intention and job performance, the results can provide a guide for increasing happiness in organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Happiness at work
  • job stress
  • Work-family facilitation
  • job performance
  • Mental Health
  • turnover intention
فارسی
احمدی، سید‏علی‏اکبر، مبارکی، حسین و عسکری‏نژاد، منیره. (1391). بررسی عوامل مؤثر در قصد ترک خدمت پرستاران. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره 17، 101-110.
ایرانبان، سید‏جواد، ساعتچی، محمود و امیری، علی‏اصغر. (1387). رابطه بین سرسختی روان‏شناختی و گرانباری نقش با سلامت روانی کارکنان.
آزاد مرزآبادی، اسفندیار، غلامی فشارکی، محمد. (1390). عوامل مؤثر بر استرس شغلی نظامیان. مجله طب نظامی، دوره 13، شماره 1، 6-10.
بذرافکن، حسام. (1390). بررسی رابطه تعارض کار-خانواده با سلامت روان، عملکرد شغلی و
خشنودی شغلی با نقش میانجی‏گری استرس شغلی و نقش تعدیل کنندگی سرسختی روان‏شناختی در کارکنان اقماری شرکت ملی حفاری ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی ، دانشگاه شهید چمران اهواز.
پیمان پاک، فایزه، منصور، لادن، صادقی، منصوره السادات و پور‏ابراهیم، تقی. (1391). رابطه استرس شغلی با رضایتمندی زناشویی و سلامت روان در پرستاران بیمارستان‏های شهر تهران. فصلنامه مشاوره شغلی، دوره چهارم، 54-27.
جزنی، نسرین، حبیبی، معصومه و نصر، سجاد. (1389). تحلیل عوامل مؤثر بر استرس شغلی و راهکارهای مدیریت آن. فصل‏نامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، سال چهارم، شماره 11، 127-150.
رزمی، شهریار و نعمتی سوگلی تپه، فاطمه. (1389). نقش تعدیل‏کننده خودکارآمدی در رابطه بین استرس شغلی با سلامت روانی و رضایت شغلی کارکنان بانک صادرات تبریز. فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 8، شماره 2، 57-65.
رضاییان، علی. (1386). مدیریترفتارسازمانی. انتشارات سمت، چاپ ششم.
ساعتچی، محمد و رضایی بهبهانی، نسرین. (1389). بررسی رابطه بین مدیریت زمان و تعارض کار- خانواده با بهره‏وری کارکنان کارخانه.
عریضی سامانی، حمیدرضا و ذاکرفرد، منیرالسادات. (1388). رابطه تعارض کار- خانواده با رقتارهای مدنی- سازمانی با توجه به نقش تعدیلی عدالت رویه‏ای. فصلنامه خانواده پژوهی، سال ششم، شماره 21، 23-41.
فردوسی‏زاده، امیر. (1391). طراحی و آزمون الگویی از برخی پیشآیندهای شادکامی در کار، در کارکنان شرکت فولاد غرب آسیا. پایان‏نامه کارشناسی ارشد روان‏شناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
گل‏پرور، محسن و حسین‏زاده، خیرالله. (1390). الگوی ارتباط عدم تناسب فرد- شغل با فرسودگی هیجانی و تمایل به ترک خدمت: شواهدی برای الگوی استرس- نامتعادلی- جبران. فصلنامه روان‏شناسی کاربردی، سال 5، 1 (17)، 41-56.
گل‏پرور، محسن، واثقی، زهرا و جوادیان، زهرا. (1390). عدالت سازمانی تعدیل‏کننده رابطه استرس، گرانباری و خطرات شغلی با دلبستگی و تعهد پرستاران زن. فصلنامه علمی-
ج
پژوهشی جامعه‏شناسی زنان، سال دوم، شماره 4، 115-142.
نعامی، عبدالزهرا. (1381). شناسایی عوامل پیشبین خشنودی شغلی و بررسی روابط آنها با خشنودی شغلی و رابطه متغیر اخیر با عملکرد شغلی و رفتار مدنی کارکنان کارخانههای اهواز. پایان‏نامه دکتری روان‏شناسی صنعتی وسازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
وهابی نژاد، نازنین. (1390). اثر فشار زاهای روانی ناشی از تنش و تعارض کار-خانواده بر عملکرد و قصد ترک شغل با میانجیگری فرسودگی عاطفی در کارکنان ستادی شرکت ملی حفاری ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
هاشم‏زاده، ایرج، اورنگی، مریم و بهره‏دار، محمد‏جعفر. (1379). استرس شغلی و رابطه آن با سلامت روان در کارکنان بیمارستان ‏های شهر شیراز. اندیشه و رفتار، سال ششم، شماره 2 (3)، 55-62.
هاشمی شیخ ‏شبانی، سید‏اسماعیل، ارشدی، نسرین و بذرافکن، حسام (1390). تحلیل ساختاری تعارض کار- خانواده با خشنودی شغلی و سلامت روانی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، سال اول، شماره 3، 365-349.
 
لاتین
Al Hosis, K., F., Mersal, F., A., & Keshk, L., I., (2013). Effects of job stress on health of saudi nurses working in ministry of health hospitals in qassim region in KSA. Life Science Journal, 10 (1), 1036-1044.
Babalola, O., Gbadegesin, A., & Patience, E. (2013). The place of job stress in labour turnover of the banking sector in the Nigerian economy. International Journal of Business and Management Invention, 2 (1) 93-99.
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008).Towards a model of work Engagement. Career Development Internatio, 13 (3), 209-223.
Bono, J. E., & Judge, T. A. (2003). Core self-evaluations: A review of the trait and its role in job satisfaction and job performance. European Journal of Personality, 17, 5-18.
Coetzee, M., & Viliers, M. (2010). Sources of job stress, work
engagement and career orientations of employees in a South African financial institution. Southern African Business Review, 14 (1), 27-58.
Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, G. D., & Klesh, J. R. (1983). Assessing the attitudes and perceptions of organizational members. In Seashore, S. E., Lawler, R. E., Mirvis, P. H., & Cammann, C. (Eds), Assessing organizational change. New York: Wiley.
De Cuyper, N., Mauno, S, Kinnunen, U., & Makikangas, A. (2011). The role of job resources in the relation between perceived employability and turnover intention: A prospective two-sample study. Journal of Vocational Behavior, 78, 253–263.
Dele Joseph, T. (2013). Work related stress. European Journal of Business and Social Sciences, 1 (10), 73-80.
Emotional exhaustion, positive affectivity, negative affectivity, and psychological well-being as correlates of job performance. Jornal of Business and Management, 8 (2), 109-126.
Etebarian, A., Tavakoli, S., & Abazari, M. (2012). The relationship between psychological capital and organizational commitment. African Journal of Business Management, 6 (14), 5057-5060.
Fisher, C. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12, 384–412.
Fouzia, A. Farooqui, A., Amin, F., Yahya, K., Idrees, N., Amjad, M., Ikhlaq, M., Noreen, S., & Irfan, A., (2011). Effects of sress on job performance. International Journal of Business and Management Tomorrow, 1, 2, 1-7.
Frone, M. R. (2003). Work-family balance. In Quick, J. C., & Tetrick, L. E. (Eds.), Handbook of Occupational Health Psychology (pp. 143 162). Washington, DC: American Psychological Association.
Frone, M. R., Russell, M., & Barnes, G. M. (1996). Work-family conflict, gender and health related outcomes: A study of employed parents in two community samples. Journal of Occupational Health Psychology, 1 (1), 57-69.
Gavin, J. H., & Mason, R. O. (2004). The virtuous organization: the value of happiness in the workplace. Organizational Dynamics, 33 (4), 379-392.
Gilboa, S., Shirom, A., Fried, Y., & Cooper, C. (2008). A meta-analysis of work demandstressors and job performance: examining main and moderating effects. PersonnelPsychology, 61, 227-71.
Goldberg, D. P., William, P. (1972). A users guise to the general health questionnaire. UK. NFER publishing Company.
Gopalan, Neena. (2011). Role of work-family FACILITATION facilitation in the relationship between invironment factors and outcomes in work and non-work domains. An abstract of dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Department of Psychology College of Arts and Sciences of Kansas State University.
Hanson, G. C., Hammer, L. B., & Colton, C. L. (2006). Development and validation of a multidimensional scale of perceived work-family positive spillover. Journal of Occupational Health Psychology, 11 (3), 249-265.
Holbrook, Sheila, K. (2005). Development and initial validation of the work- family facilitation scale. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosphy. Department of Psychology College of Arts and Sciences University of South Florida.
Mehta, D. (2008-2010). An examination of Job-Stress and its effects on Burnout, Job Satisfaction and Job Turnover Intentions amongst Regulatory Affairs Professional in New Jersey. Thesis Project. Long Island University.
Menard, J., & Brunet, L. (2010). Authenticity and well-being in the workplace: A mediation model. Journal of Managerial Psychology, 26 (4), 331-346.
Michel, J. S., Jacqueline, K., Mitchelson, J. K., Pichler, S., & Cullen, K. L. (2009). Clarifying relationships among work and family social support, stressors, and work-family conflict. Journal of Vocational Behavior, 10, 1-14.
Oddard, M., & Madsen, S. R. (2007). Toward an understanding of the link between work-family enrichment and individual Health. Institute of Behavioral and Applied Management. 2-15.
Parker, D, T, A. Decotis. (1983). Organizational Determinants of Job Stress. Organization behavior and human performance, 160-177.
Pryce-Jones, J. (2010). Happiness at work, maximizing your psychological for success. Wiley-blackwell Publication.
Roehling, M. V., Cavanaugh, M. A., Moynihan, L. M., & Boswell, W. R. (2000). The nature of the new employment relationship: A content analysis of the practitioner and academic literatures. Human Resource Management, 39, 305-320.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25, 293–315.
Schaufeli, W. B., Salanova, M., Gonzalez-Romá, V. & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A confirmative analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71–92.
Thompson, C. A., Beauvais, L. L., & Lyness, K. S. (2009). When work life benefits are not enough: The influence of work-life culture on benefit utilization, organizational attachment, and work-life conflict. Journal of Vocational Behavior, 54, 392−415.
Wayne, J. H., Grzywacz, J. G., Carlson, D. S., & Kacmar, K. M. (2007). Work-family facilitation: A theoretical explanation and model of primary antecedents and consequences. Human Resource Management Review, 17, 63-76.
Werbel, J., & Walter, M. H. (2002). Changing views of work and family roles: A symbiotic perspective. Human Resource Management Review, 12, 293−298.