همکاری با انجمن روان‌شناسی صنعتی و سازمانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان، ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، خوراسگان، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل‌کننده پنج عامل بزرگ شخصیت در رابطه‌ی میان استرس شغلی با فرسودگی هیجانی و خستگی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کارکنان یک سازمان دولتی در شهر تهران بودند که از بین آن‌ها 265 نفر به شیوه‌ی تصادفی نظامدار انتخاب شدند. ابزارهای سنجش پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت، پرسشنامه استرس شغلی، پرسشنامه فرسودگی هیجان و پرسشنامه خستگی محقق ساخته بودند. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردید. نتایج نشان داد که روان‌رنجور خویی رابطه استرس شغلی را با فرسودگی هیجانی و خستگی تعدیل می‌نماید. تحلیل ساده شیب خط نشان داد که در روان‌رنجور خویی بالا نسبت به روان‌رنجور خویی پایین، رابطه مثبت نیرومندتری بین استرس شغلی با فرسودگی هیجانی و خستگی وجود دارد (01/0>p). نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که روان‌رنجور خویی بالا یک عامل خطر مهم برای پیوند یافتن استرس شغلی با فرسودگی و خستگی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Big Five Personality Factors in the Relationship between Job Stress and Emotional Exhaustion and Fatigue

نویسندگان [English]

  • Mohsen Golparvar 1
  • Safora Dehghan 2
  • Ali Mahdad 3

1 Associate Professor of Industrial and Organizational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Khorasgan, Iran

2 Master of Industrial and Organizational Psychology, Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Khorasgan, Iran

3 Assistant Professor of Industrial and Organizational Psychology, Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Khorasgan, Iran

چکیده [English]

This research was conducted with the aim of investigating the moderating role of big five personality factors in the relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Research statistical population was employees of a public organization in Tehran city, Iran. Among them, two hundred sixty five employees were selected using systematic random sampling. Research instruments were Big Five Personality Factor Questionnaire, Job Stress Questionnaire (JSQ), Emotional Exhaustion Questionnaire (EEQ) and fatigue researcher-made Questionnaire. Data were then analyzed using Pearson’s correlation coefficient and hierarchical regression analysis. Results revealed that neuroticism moderates the relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Simple slope analysis showed that in high neuroticism, rather than low neuroticism, there is a stronger positive relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Results of the current research also indicated that high neuroticism is a risk factor for relating job stress to emotional exhaustion and fatigue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Big five personality factor
  • Emotional exhaustion
  • Fatigue
  • job stress
فارسی
ابراهیمی مقدم، حسین و پوراحمد، فاطمه. (1391). رابطه ابراز‌گری هیجانی و خودکارآمدی با فرسودگی شغلی در کارمندان شهرداری. فصلنامه طب کار، 4 (3)، 72-62.
حسن‌زاده، رمضان. (1381). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. چاپ اول، تهران: نشر ساوالان.
جلالی فراهانی، مجید، سجادی، نصراله، علی دوست قهفرخی، ابراهیم و اسلامی، یوسف. (1390). ارتباط بین ابعاد شخصیت و نحلیل‌‌رفتگی شغلی معلمان مرد تربیت بدنی شهر زنجان. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، 1 (1)، 48-37.
گل‌پرور، محسن، نیری، شیرین و مهداد، علی. (1387). رابطه استرس، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی سازمانی در شرکت سهامی ذوب‌آهن: شواهدی برای مدل استرس‌- فرسودگی (عدم تعادل)‌‌ـ جبران. یافته‌های نو در روانشناسی، 2 (8)، 34-19.
 
لاتین
Aiken, L .S., & West, S. G. (1991). Multiple regression: Testing and interpreting interactions. Sage Publications, Newbury Park, CA.
Antoniou, A. S., Ploumpi, A., & Ntalla, M. (2013). Occupational stress and professional burnout in teachers of primary and secondary education: The role of coping strategies. Psychology, 4 (3A), 349-355.
Bahrer Kohler, S. (2013). Burnout for experts: Prevention in the context of living and working. 1th edition, New York: Springer Press.
Bakker,. A. B., Van Der Zee, K. I., Lewig, K. A., & Dollard, M. F. (2006). The relationship between the big five personality factors and burnout: A study among volunteer counselors. The Journal of Social Psychology, 146‌ (1), 31-50.
Breso, E., Schaufeli, W. B., & Salanova, M. (2011). Can a self-efficacy-based intervention decrease burnout, increase engagement, and enhance performance? A quasi-experimental study. Higher Education, 61 (4), 339-355.
Celik, G. T., & Oral, E. L. (2013). Burnout levels and personality traits: The case of Turkish architectural students. Creative Education, 4 (2), 124-131.
Cheung, F. M., Van de Vijver, F. J. R., & Leong, F. T. L. (2011). Toward a new approach to the study of personality in culture. American Psychologist, 66 (7), 593-603.
De Vriesa, J., & Van Heck, G. L. (2002). Fatigue: relationships with basic personality and temperament dimensions. Personality and Individual Differences, 33 (8), 1311–1324.
Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five Factor structure. Psychological Assessment, 4 (1), 26–42.
Golparvar, M., Kamkar, M., & Javadian, Z. (2012). Moderating effects of job stress in emotional exhaustion and feeling of energy relationships with positive and negative behaviors: Job Stress Multiple Functions Approach. International Journal of Psychological Studies, 4 (‌4), 99-112.
Handelsman, J. B. (2012). The relationships between individual characteristics, work factors, and emotional labor strategies in the prediction of burnout among mental health service providers. Graduate School Theses and Dissertations. http://scholarcommons.usf.edu/etd/4064.
Lee, J., Lim, N., Yang, E., & Lee, S. M. (2011). Antecedents and consequences of three dimensions of burnout in psychotherapists: A meta-analysis. Professional Psychology: Research and Practice,42 (3), 252-258.
Lin, Y.N. (2012). Experiences of burnout, self-care, and recovery of female university counselors in Taiwan. Canadian Journal of Counseling and Psychotherapy, 46 (3), 221-238.
Michielsen, H. J., & De Vries, J. & Van Heck, G. L. (2003). In search of personality and temperament predictors of chronic fatigue: a prospective study. Personality and Individual Differences, 35 (5), 1073–1087.
Michielsen, H. J., Willemsen, T. M., Croon, M. A., De Vries, J., & Van Heck, G. L. (2004). Determinants off general fatigue and emotional exhaustion: A prospective study. Psychology and Health, 19 (2), 223–235.
Miner, M. H. (2007). Burnout in the first years of ministry: Personality and belief style as important predictors. Religion and Culture, 10 (1), 17-29.
Morgan, B. (2008). The relationship between the big five personality trait and burnout in south African university students. Unpublished Dissertation, Magister Artium in Psychology, University of Johannesburg.
Mulki, J. P., Jaramillo, F., & Locander, W. B. (2006). Emotional
exhaustion and organizational deviance: Can the right job and a leaders’ style make a difference? Journal of Business Research, 59 (12), 1222-1230.
Nirel, N., Goldwag, R., Feigenberg, Z., Abadi, D., & Halpen, P. (2008). Stress, work overload, Burnout, and satisfaction among paramedics in Israel. Pre-Hospital and Disaster Medicine, 23 (6), 537-546.
Nwankwo, B. E., Kanu, G., Obi, T., Sydney-Agbor, N., Agu, S., & Aboh, J. U. (2013). Psychological contract breach and work overload as predictors of emotional exhaustion among bank employees. Psychology and Social Behavior Research, 1 (2), 18-24.
Norris, S. A. (2011). Examining the big five personality factors as predictors of burnout among counselors. Unpublished Post Masters’ Thesis in Clinical/Counseling Psychology, Graduate School Valdosta State University.
Ozura, A., Ihan, A., & Musek, J. (2010). Can the big five factors of personality predict lymphocyte counts? Psychiatria Danubina, 24 (1), 66-72.
Ro, K. I. (2010). Emotional exhaustion and distress after a counseling intervention for physicians: A three-year prospective longitudinal cohort study. Series of dissertations submitted to the Faculty of Medicine, University of Oslo No. 972 .
Sanza, C. D. (2010). Work, personality and psychological distress: direct and moderating effects of the Big Five personality traits. Unpublished Master Thesis in Relations Industrial’s, University of Montréal.
Sonnentag, S., Kuttler, I., & Fritz, K. (2010). Job stressors, emotional exhaustion, and need for recovery: A multi-source study on the benefits of psychological detachment. Journal of Vocational Behavior, 76 (3), 355-365.
Suminar, B., & Yulianti, E. (2013). The effect of emotional exhaustion on job satisfaction and its impact on performance. International Peer Reviewed Journal, 5 (1), 162-173.
Swider, B. W., & Zimmerman, R. D. (2010). Born to burnout: A meta- analytic path model of personality, job burnout and work outcomes. Journal of Vocational Behavior, 76 (3), 487-506.
Wallace, J. E., & Lemaire, J. (2013). Physician coping styles and emotional exhaustion. Relations industrielles/ Industrial Relations, 68 (2), 187-209.
Zopiatis, A., Constanti, P., & Pavlou, I. (2010). Investigating the association of burnout and personality traits of hotel managers. International CHRIE Conference, Refereed Track, Paper 11.