همکاری با انجمن روان‌شناسی صنعتی و سازمانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

4 پژوهشگر مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی، کرمانشاه، ایران

5 مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمامشاه، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه صفات شخصیتی و توانمندسازی روان‌شناختی با فرسودگی شغلی در قالب یک الگوی ساختاری انجام گرفت. به‌منظور انجام این مطالعه کلیه کارکنان شرکت گاز کرمانشاه به تعداد450 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مقیاس پنج عامل بزرگ شخصیت، پرسشنامه توانمندسازی روان‌شناختی و پرسشنامه فرسودگی شغلی جمع‌آوری گردید. برای تحلیل داده‌ها، از روش‌های آماری همبستگی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین صفت شخصیتی روان‌رنجوری با فرسودگی شغلی رابطه مثبت، بین صفت شخصیتی برون‌گرایی، توافق‌جویی و مسئولیت‌پذیری و نیز توانمندسازی روان‌شناختی با فرسودگی شغلی رابطه منفی وجود دارد. بین ویژگی شخصیتی گشودگی با فرسودگی شغلی رابطه معنی‌دار نبود. یافته‌ها همچنین نشان دادند که ضرایب مسیر روان‌رنجوری به فرسودگی شغلی از طریق توانمندسازی روان‌شناختی، و برون‌گرایی به فرسودگی شغلی از طریق توانمندسازی روان‌شناختی معنی‌دار نمی‌باشند اما ضریب مسیر توافق‌جویی به فرسودگی شغلی از طریق توانمندسازی روان‌شناختی معنی‌دار می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship of Personality Traits and Psychological Empowerment with Job Burnout: An Structural Model

نویسندگان [English]

  • Jahangir Karami 1
  • Ali Zakiei 2
  • Fatemeh Dehghan 3
  • P. Karimi 4
  • SHahryar Atash Jameh 5

1 Associate Professor, Department of Psychology, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Ph.D. Student of Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

3 Ph.D. Student of Psychology, Razi University, Kermanshah, Iran

4 Researcher, Center for Social Development and Health Promotion, Kermanshah University of Medical Sciences, Iran

5 Moderator of Islamic Azad University, Kermanshah Branch, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate the relationship of personality traits and psychological empowerment with job burnout. The participants were 450 employees of Kermanshah Gas Company who were selected by census sampling method. Data were collected by five factor model of personality, psychological empowerment and job burnout questionnaires. Correlation coefficients,  regression analysis and path analysis were used for data analysis. Results indicated that neuroticism had a positive relationship with job burnout, extraversion, agreeableness and accountability negatively related with job burnout, and psychological empowerment had negative relationship with job burnout. The relationship between openness and job burnout was not significant. Findings also showed that the effects of neuroticism and extraversion on job burnout through psychological empowerment are not significant. Moreover, agreeableness had an significant effect on job burnout through psychological empowerment.


کلیدواژه‌ها [English]

  • : personality traits
  • Psychological empowerment
  • job burnout
فارسی
خشوعی، مهدیه و بهرامی، مریم (1393). نقش توانمندسازی روان‌شناختی و تعهد سازمانی بر فرسودگی شغلی معلمان. مجله روانشناسی مدرسه،3 (1)، 54-37.
ناظم، فتاح و علیزاده رنجبر، تینا (1393). رابطه بین توانمندسازی و کیفیت زندگی کاری با فرسودگی شغلی در کارکنان سازمان آموزش و پرورش. فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی در مدیریت آموزشی،5 (2)، 108-91.
 
لاتین
Allen, J. & Meyer, D. (2002). Work context, personal control, and
burnout among nurses. Western Journal of Nursing Research, 24, 905-917.
Arches, J. (1991). Social structure, burnout, and job satisfaction. Social Work, 36 (3), 202-206.
Awa, W. L., Plaumann, M., & Walter, U. (2010). Burnout prevention: A review of intervention programs. Patient Education and Counseling, 78, 184-190.
Barrick, M. R. & Mount, M. K. (1991). The big five personality dimensions and job performance: A meta- analysis. Personnel Psychology, 44 (1), 1-26.
Cavus, M. F. & Demir, Y. (2010). The impacts of structural and psychological empowerment on burnout: A research on staff nurses in Turkish state hospitals. Canadian Social Science, 6 (4), 63-72.
Dickinson-Bannack, M., Gonzalez-Salinas, C., Fernandez-Ortega, M., Palomeque, R., Gonzalez-Quintanilla, E., & Hernandez-Vargas, I. (2007). Burnout syndrome among mexican primary care physicians. Archivos en Medicina Familiar, 9 (2), 75-9.
Fedai, M. & Demir, Y. (2010). The impacts of structural and psychological empowerment on burnout: A research on staff nurses in Turkish state hospitals. Canadian Social Science, 6 (4), 63-72.
Fransa, F. M. & Ferrari, A. (2012). Burnout syndrome and the socio-demographic aspect of nursing professional. Journal Acta, Paul Enferm, 25 (5), 143-148.
Garrosa, E., Moreno-Jimenez, B., Rodrguez-Muoz, A., & Rodrguez-Carvajal, R. (2011). Role stress and personal resources in nursing: A cross-sectional study of burnout and engagement. International Journal of Nursing Studies, 48 (4), 479-89.
Grau-Alberola, E., Gil-Monte, P. R., Garcia-Juesas, J. A., & Figueiredo-Ferraz, H. (2010). Incidence of burnout in Spanish nursing professionals: a longitudinal study. International Journal of Nursing Studies, 47 (8), 1013-20.
Lent, J. (2010). The impact of work setting demographic factors and personality factors on burnout of professional counselors. University of Akron, 166, AAT 3410070.
Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2 (2), 99-113.
O'Brien, J. L. (2010). Structural empowerment, psychological empowerment and burnout in registered staff nurses working in outpatient dialysis centers. Rutgers the State University of New Jersey-Newark. Unpublished Doctoral Dissertation.
Pejuskevic, B., Lecic-Tosevski, D., Priebe, S. &Toskovic, O. (2011). Burnout syndrome among Physician: The role of personality dimension and coping styles. Psychiatric Daubing, 23 (4), 383-389.
Peterson, U., Demerouti, E., Bergstrom, G., Samuelsson, M., Asberg, M., & Nygren, A. (2008). Burnout and physical and mental health among Swedish healthcare workers. Journal of Advanced Nursing, 62 (1), 84-95.
Shimizutani, M., Odagiri, Y., & Ohaya, Y. (2008). Relationship of nurse burnout with personality characteristics and coping behaviors. Industrial Health, 46 (4), 35-326.
Shokrkon, H., Neisi, A., Nami, A., & Mhrabyzadh, M. (2002). The relation between job satisfaction and organizational citizenship behavior and job performance of employees of factories in Ahvaz, 2002. Journal of Education and Psychology, 8, 22-1.
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimentious, measearment and validation. Academy of Management Journal, 38, 1442-1465.
Spreitzer, G. M. (1997). A dimensional analysis of the relationship between psychological empowerment and effectiveness, satisfaction, and strain. Journal of Management, 23 (5), 679-704.
Swider, B. W. & Zimmerman, R. D. (2012). Born to burnout: A meta-analytic path model of personality, job burnout, and work outcomes. Journal of Vocational Behavior, 76 (3), 487-506.
Wilkinson, A. (1998). Empowerment: theory and practice. Personnel Review, 27 (1), 40-56.