نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خلیل زندی ¹
• مژگان درخشان ²
• سیامک صادقی ³

¹ استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

² استادیار گروه مدیریت، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

³ دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که عاملیت معلم نقش مهمی در تقویت ظرفیت یادگیری معلمان برای تدریس و یادگیری ایفا می‌کند و به‌نوبه خود بر بهبود عملکرد مدارس اثرگذار است‌. عاملیت معلم، بیانگر قابلیت وی در انجام اقدامات هدفمند و سازنده به‌منظور هدایت مسیر رشد حرفه‌ای خود و کمک به بهبود کیفیت آموزش است. با‌ توجه به نقش عاملیت معلم در بهبود یادگیری در مدارس، جستجوی پیشایندهای این سازه مهم می‌تواند یکی از دغدغه‌های پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت باشد. با این رویکرد، هدف از پژوهش حاضر‌ تبیین نقش اعتماد در رابطه بین رهبری یادگیری‌محور و عاملیت معلم بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش معلمان مقطع ابتدایی استان همدان بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، تعداد 102 نفر به‌عنوان نمونه آماری‌ مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌‌ها سه پرسش‌نامه رهبری یادگیری‌محور، اعتماد معلم و عاملیت معلم بودند که توسط لیو و همکاران (a2016) و (b2016) تدوین و اعتباریابی شده‌اند. روایی و پایایی پرسش‌نامه‌ها در دو سطح مورد بررسی قرار گرفت. قبل از اجرای پرسش‌نامه‌ها روی نمونه اصلی، روایی آن‌ها با استناد به‌نظر متخصصان و پایایی آن‌ها با استناد به ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. پس از اجرای پرسش‌نامه‌ها نیز از روایی همگرا، روایی واگرا، همسانی درونی و پایایی ترکیبی ابزارهای پژوهش به‌عنوان بخشی از تجزیه و تحلیل داده‌ها اطمینان حاصل شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از الگو‌یابی معادلات ساختاری مبتنی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رهبری یادگیری‌محور پیش‌بینی‌کننده معنی‌دار اعتماد و عاملیت معلم بود. همچنین اعتماد معلم پیش‌بینی‌کننده معنی‌دار عاملیت معلم بود. این یافته‌ها بیانگر نقش میانجی اعتماد در ارتباط بین رهبری یادگیری‌محور و عاملیت معلم است. یکی از نکات قابل تأمل در یافته‌های پژوهش این است که اثر غیرمستقیم رهبری یادگیری‌محور بر عاملیت معلم (با واسطه متغیر اعتماد) بیش از اثر مستقیم آن است و این امر به‌خوبی نقش اعتماد را در پیوند بین رهبری مدیران و عاملیت معلمان نشان می‌دهد. بنابراین به مدیران مدارس توصیه می‌شود از طریق کاربست رفتارهای رهبری یادگیری‌محور و تلاش برای ایجاد فضایی مبتنی بر اعتماد در مدرسه، به افزایش پویایی و عاملیت معلمان کمک کنند.

کلیدواژه‌ها

• رهبری یادگیری‌محور
• اعتماد
• عاملیت

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Learning-Oriented Leadership and Teacher Agency: The Mediating Role of Trust

نویسندگان [English]

• Khalil Zandi ¹
• Mojgan Derakhshan ²
• Siamak Sadeghi ³

¹ Assistant Professor, Department of Educational Management, Farhangian University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Management, Branch Kerman, Azad University, Kerman, Iran

³ PhD Student in Educational Management, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

Introduction
Recent research suggested that teacher agency played a crucial role in fostering teacher capacity to learn and teach, which, in turn, influenced schools performance improvement. Teacher agency refers to the capacity of teachers to act purposefully and constructively to direct their professional growth and contribute to the growth of education quality. Considering the role of teacher agency in improving learning in schools, searching for the antecedents of this variable can be one of the concerns of researchers in the field of education. Therefore, the purpose of this research was to determine the mediating role of trust in the relationship between learning-oriented leadership and teacher agency.
 
Method
The research method was a correlational description. The statistical population was primary school teachers of Hamedan province. The statistical sample was 102 people who were selected using the convenience sampling method. Data collection tools were three questionnaires of learning-oriented leadership, teacher trust and teacher agency, which were developed by Liu et al. (2016a) and Liu et al. (2016b). Before running the questionnaires on the main sample, the validity of the questionnaires was confirmed by experts and their reliability confirmed according to Cronbach's alpha coefficients. After implementing the questionnaires, the convergent validity, discriminant validity, internal consistency and composite reliability of the research instrument were confirmed as part of the data analysis phase. Data were analyzed using structural equation modeling.
 
Results
The Results showed that learning-oreinted leadership significantly predicts teachers’ trust and agency. Also, teachers trust was a significant predictor of teacher agency. These findings confirm the mediating role of trust in the relationship between learning-oriented leadership and teacher agency.
 
Discussion
One of the interesting points in the findings is that the indirect effect of learning-centered leadership on teacher agency (mediated by trust) is more than its direct effect, and this well shows the role of trust in the link between leadership and teachers' agency. Therefore, it is recommended that school administrators increase the agency of teachers through the use of learning-oriented leadership behaviors and create a trusting environment in the school.

کلیدواژه‌ها [English]

• learning-oriented leadership
• trust
• agency